Phong tục ngày Tết cổ truyền, những điều nên làm ngày Tết 2024

Lễ cúng Ông Công – Ông Táo, thả cá chép, cúng tất niên, tảo mộ, gói bánh chưng bánh tét, lễ chùa đầu năm, xông đất, hái lộc… là một trong những hoạt động, phong tục ngày Tết được kế thừa lâu đời của người Việt là một trong những nét đẹp văn hóa truyền thống. Tết Nguyên Đán là dịp lễ lớn nhất trong năm, là thời điểm để mọi người đoàn tụ, sum vầy, cùng nhau đón chào năm mới với nhiều hy vọng và ước mơ tốt đẹp.

1. Khám phá 13 phong tục ngày Tết tại Việt Nam

Ngày tết là ngày sum vầy, chính vì ý nghĩa đó các thành viên trong một gia đình dù có bận rộn đến đâu cũng cố gắng sắp xếp trở về, quây quần bên nhau cùng thăm hỏi, động viên và đi chúc tết họ hàng… Dưới đây, Nội Thất Hòa Phát HPMN xin tổng hợp 13 hoạt động ngày tết truyền thống của dân Việt từ xưa đến nay. Hãy cùng tham khảo nhé!

1.1 Lễ cúng Ông Công – Ông Táo, thả cá chép

Một trong những phong tục quan trọng nhất trong ngày Tết là cúng ông Công, ông Táo. Theo quan niệm của người Việt, ông Công, ông Táo là vị thần cai quản bếp núc của gia đình. Vào ngày 23 tháng Chạp, các gia đình sẽ làm lễ cúng ông Công, ông Táo để tiễn ông về trời báo cáo công việc trong năm cũ và cầu mong cho gia đình có một năm mới may mắn, thuận lợi.

1.2 Phong tục gói bánh chưng ngày tết

Phong tục gói bánh chưng, bánh tét cũng là một nét đẹp không thể thiếu trong ngày Tết của người Việt. Bánh chưng, bánh tét được làm từ gạo nếp, thịt lợn, đỗ xanh, lá dong và được gói thành hình vuông hoặc hình tròn. Bánh chưng, bánh tét không chỉ là món ăn truyền thống của người Việt trong ngày Tết mà còn mang ý nghĩa biểu tượng cho sự đoàn viên, sum vầy.

Bánh chưng là món ăn phong tục truyền thống ngày Tết có từ thời vua Hùng và không thể thiếu trong những ngày Tết của người Việt cho tới ngày nay. Các gia đình thường gói bánh chưng từ những ngày 27, 28, 29 Tết, đây cũng là một món quà biếu ý nghĩa cho họ hàng và bạn bè trong dịp này.

1.3 Phong tục ngày Tết mua hoa – chơi hoa

Hoa đào miền Bắc, hoa mai miền Nam và cây quất là một trong những cây tượng trưng cho sự may mắn, hạnh phúc, thịnh vượng cho gia đình. Hiện nay, ở Việt Nam còn có thêm rất nhiều loại hoa đẹp khác được người dân ưa thích mua về trang trí trong nhà để chào đón năm mới như hoa lan, hoa ly, hoa cúc, hoa thủy tiên,…

1.4 Phong tục bày mâm ngũ quả ngày Tết

Ngày Tết, các gia đình thường trang trí nhà cửa với hoa tươi, cây cảnh, câu đối đỏ để tạo không khí vui tươi, hân hoan. Mâm ngũ quả cũng là một phần không thể thiếu trong phong tục ngày Tết. Mâm ngũ quả thường có năm loại quả có màu sắc khác nhau, tượng trưng cho ngũ hành: Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ.

Mâm ngũ quả đặt trên bàn thờ tổ tiên là phong tục không thể thiếu trong ngày Tết của người Việt để cầu mong một năm mới bình an, may mắn, hạnh phúc, an khang, phú quý.

1.5 Tổng vệ sinh nhà cửa dịp tết

Các gia đình ở Việt Nam đều dọn dẹp, vệ sinh nhà cửa, đồ vật sạch sẽ trong những ngày cuối năm với ý nghĩa sắp xếp lại những điều chưa ổn thoải, xóa bỏ những điều không tốt của năm cũ chuẩn bị đón chào năm mới với nhiều tài lộc và may mắn.

1.6 Phong tục tảo mộ ngày Tết

Con cháu trong gia đình sẽ cùng nhau đi thăm viếng, làm sạch đẹp nơi an nghỉ của ông bà tổ tiên và người thân của mình. Đây là một phong tục ngày Tết phổ biến của người Việt thường diễn ra khoảng ngày 25 tháng Chạp trước Tết.

Ngoài ý nghĩa tâm linh, tục tảo mộ ngày Tết còn mang ý nghĩa văn hóa. Đây là dịp để con cháu thể hiện lòng hiếu kính, sự biết ơn đối với ông bà, tổ tiên. Đây cũng là dịp để gia đình đoàn tụ, sum vầy, cùng nhau dọn dẹp, sửa sang phần mộ của ông bà, tổ tiên.

1.7 Lễ cúng tất niên

Các gia đình tại Việt Nam thường làm mâm cơm thắp hương mời thần linh, gia tiên về ăn tết cùng gia đình đồng thời để kết thúc một năm cũ và chuẩn bị đón chào năm mới.

Lễ cúng tất niên thường được tổ chức vào chiều tối ngày 30 Tết (với tháng đủ) hoặc 29 Tết (với tháng thiếu). Mâm cúng tất niên thường có các món ăn truyền thống của Việt Nam như: bánh chưng, bánh tét, gà luộc, giò chả, xôi, canh… Ngoài ra, mâm cúng tất niên cũng thường có thêm mâm ngũ quả, hương hoa, đèn nến, rượu, trà.

Ngoài ý nghĩa tâm linh, lễ cúng tất niên còn mang ý nghĩa văn hóa. Đây là dịp để mọi người trong gia đình đoàn tụ, sum vầy, cùng nhau đón chào năm mới với nhiều hy vọng và ước mơ tốt đẹp.

1.8 Sum vầy đón giao thừa dịp tết

Vào đêm giao thừa, các gia đình sẽ đón giao thừa để chào đón năm mới. Trong đêm giao thừa, mọi người thường quây quần bên nhau, cùng nhau ngắm pháo hoa, chúc nhau những lời chúc tốt đẹp nhất.

Giao thừa là thời điểm chuyển giao giữa năm mới và năm cũ, là thời gian quan trọng khi đất trời giao hòa. Lễ cúng giao thừa còn được gọi là lễ trừ tịch theo phong tục ngày Tết diễn ra vào phút cuối cùng của năm với ý nghĩa đem bỏ hết những điều xấu của năm cũ để đón những điều tốt đẹp của năm mới. Lễ cúng giao thừa được thực hiện ở ngoài trời.

Tham khảo một số thông tin về lễ cúng Giao thừa trong nhà và ngoài trời

1.9 Đi chùa đầu năm mới

Phong tục đi lễ chùa trong những ngày đầu của năm mới là một nét đẹp văn hóa tâm linh trong đời sống mỗi người Việt. Đi lễ chùa đầu năm không chỉ là để cầu xin một năm mới may mắn, phúc lộc và tỏ tấm lòng thành kính của mình đối với đức Phật, tổ tiên.

Ngày mùng 1 Tết, mọi người thường đi chùa lễ Phật, cầu mong một năm mới an khang, thịnh vượng, phát tài, phát lộc. Họ cũng thường thắp hương, xin chữ đầu năm, xin những lời chúc tốt đẹp cho bản thân và gia đình.

Tại các chùa chiền, đền miếu, vào dịp Tết Nguyên Đán, thường có rất đông người dân đến dâng hương, lễ Phật. Các hoạt động như cầu an, xin chữ đầu năm, tụng kinh, niệm Phật cũng được tổ chức rầm rộ.

1.10 Phong tục hái lộc ngày Tết

Hái lộc đầu xuân là nét đẹp truyền thống trong năm mới của người Việt. Hái lộc thường được thực hiện vào đêm giao thừa hoặc sáng sớm mùng một Tết để cầu may mắn, rước lộc vào nhà.

Vào thời khắc giao thừa hoặc sáng mùng 1 Tết, mọi người thường đi hái lộc đầu xuân. Cành lộc thường được hái từ những cây xanh tốt, tượng trưng cho sự sinh sôi nảy nở, phát triển. Cây được hái lộc thường là tre, trúc, cành cây xanh… Những cành lộc này thường được cắm trong nhà, trên bàn thờ để cầu mong một năm mới an khang, thịnh vượng, phát tài, phát lộc.

1.11 Phong tục xông đất ngày mùng 1 Tết

Sau thời điểm giao thừa, bước sang năm mới, ai là người đầu tiên bước vào nhà cùng với lời chúc mừng năm mới thì đó là người xông đất. Theo quan niệm của người xưa, người đầu tiên bước vào nhà sau giao thừa sẽ quyết định vận mệnh của gia đình trong cả năm. Vì vậy, mọi người thường rất coi trọng việc chọn người hợp tuổi xông đất cho gia đình mình.

Người xông đất thường là những người có tuổi hợp với gia chủ, làm ăn phát đạt, gia đình hạnh phúc. Họ thường mang theo những vật phẩm may mắn như vàng, muối, gạo, bánh chưng, bánh tét,… để chúc cho gia chủ một năm mới an khang, thịnh vượng.

Ngoài ý nghĩa tâm linh, phong tục ngày Tết xông đất ngày mùng 1 Tết còn mang ý nghĩa văn hóa. Đây là dịp để mọi người đoàn tụ, sum vầy, cùng nhau khởi đầu một năm mới với nhiều hy vọng và ước mơ tốt đẹp.

1.12 Xuất hành ngày tết

Tục Xuất hành ngày Tết có ý nghĩa tâm linh sâu sắc. Người Việt tin rằng việc xuất hành đầu năm sẽ ảnh hưởng đến cả năm sau. Nếu xuất hành vào giờ tốt, ngày tốt, hướng tốt thì sẽ gặp nhiều may mắn, thuận lợi trong năm mới.

Theo truyền thống phong tục ngày Tết, người Việt thường chọn giờ Hoàng đạo, ngày tốt để xuất hành đầu năm. Họ cũng thường kiêng xuất hành vào những ngày xấu, giờ xấu. Ngoài ra, người ta cũng thường chọn hướng xuất hành phù hợp với tuổi của mình.

Việc xuất hành đầu năm thường diễn ra vào ngày mùng 1 Tết. Người ta thường đi lễ chùa, thăm họ hàng, bạn bè, hoặc đơn giản là đi dạo chơi. Việc xuất hành đầu năm được coi là một cách để khởi đầu năm mới một cách thuận lợi, may mắn.

Khi thực hiện tục Xuất hành ngày Tết, cần lưu ý một số điều sau:

• Chọn ngày, giờ, hướng xuất hành phù hợp với tuổi của mình.
• Mặc quần áo chỉnh tề, lịch sự.
• Mang theo một số vật phẩm may mắn như tiền lẻ, muối, gạo,…
• Chúc tụng nhau những lời chúc tốt đẹp

1.13 Chúc tết và mừng tuổi

húc Tết và mừng tuổi là một phong tục truyền thống của người Việt Nam trong dịp Tết Nguyên Đán. Người ta thường chúc nhau những lời chúc tốt đẹp như: “Chúc mừng năm mới an khang, thịnh vượng”, “Chúc năm mới vui vẻ, hạnh phúc”, “Chúc năm mới thành công, phát đạt”

Khi chúc Tết, người ta thường bắt tay và nói lời chúc. Lời chúc Tết thường được nói một cách chân thành, thể hiện tình cảm, sự quan tâm của người chúc đối với người được chúc.

Mừng tuổi là phong tục tặng cho trẻ em một khoản tiền nho nhỏ đựng trong phong bao đỏ. Phong bao đỏ được coi là biểu tượng của may mắn, tài lộc. Việc mừng tuổi được coi là một cách để thể hiện sự yêu thương, quan tâm của người lớn đối với trẻ em.

Tham khảo những câu chúc Tết ý nghĩa

Những phong tục ngày Tết không chỉ là những nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc Việt Nam mà còn mang lại những ý nghĩa tốt đẹp cho mọi người. Chúng thể hiện tình cảm, sự quan tâm của người với người, cầu mong cho một năm mới an lành, hạnh phúc.

Trần Hiến